20180527
Via Ko kwam er link je naar een film over ons Babs Oosterwijk die verhuist is naar het Westen zoals jullie weten de film kun je via deze koppeling bekijken.
20180130
Herinneringen aan Mr. G.B.J. Hilterman.
Bert vroeg onlangs onze medewerking om sfeerbeelden op te roepen over de “bespreking van de toestand in de wereld” door Mr G.B.J. Hilterman. Op dit verzoek kwamen veel reacties los vanuit Probus. Bert heeft van de reacties een samenvatting gemaakt, die te mooi om niet te delen.
Voor wie zijn stem nog eens wil horen die kan klikken.
Mail december 2017:Bert.
Ik heb jullie hulp nodig.
De afgelopen week sprak ik met verschillende mensen over mr. G.B.J. Hiltermann. Dit kwam omdat ik hierover las in het boek van Hennie Kuiper. Ik neem aan dat de persoon van G.B.J. Hiltermann bekend is.
Hiltermann was werkzaam bij de Elsevier en later bij de Haagse Post. Maar vooral kennen we hem van de zondagmiddag zo tegen 13.00 uur met zijn op de AVRO gesproken column ‘De toestand in de wereld’. Hij deed dit van 1956 tot 1999 en had een uitgesproken mening.
Het wonderlijke is dat veel mensen dit zich zeer goed kunnen herinneren, met name dat hun vader hier intens naar luisterde. Het was een vaste ceremonie op zondag. Zo ook mijn vader, omdat de radio hoog stond zat hij op de leuning van de stoel, de schoenen op de zitting en het moest stil zijn.
Nu mijn vraag: Ik zou hierover graag een column willen schrijven en dan vooral over hoe jullie dat hebben beleefd. Luisterden jullie ook? En luisterde jullie vader, misschien moeder ook, hiernaar? En hoe ging dat in zijn werk? Stond de radio apart opgesteld? Of misschien pontificaal in de voorkamer? Trok vader (in zondagse pak) zich terug en stak hij een extra sigaar op of pijp? Werd erna gediscuteerd in de familie?
Stuur mij jullie herinneringen toe zodat ik een beeld kan vormen hoe zich dat in verschillende families afspeelde. En hopelijk kan ik er dan een mooie column over schrijven.
Hartelijk dank en vriendelijke groeten,
Bert Wolbert.
Jullie reacties hieronder samengevoegd. Ik heb, om het anoniem te houden namen, waar nodig, vervangen door xxx. Aan het einde staat de column die ik erover heb geschreven en als het goed is op 25 januari wordt geplaatst.
# Wij luisterden vroeger wel altijd naar Hiltemann maar specifieke herinneringen heb ik er niet aan. Helaas!
# B.J Hiltemann is voor mij wel een bekende naam. Maar niet van huis uit. Buiten de KRO werd er niet naar andere zenders geluisterd, laat staan erover gepraat. Allen zondagmiddag naar de uitslagen van de voetbal werd er altijd geluisterd. Dit voor zover ik me herinner. Zelfs “De familie Doorsnee” stond niet aan. Toch waren mijn ouders breed denkend in hun doen en laten en zeker niet orthodox of star in hun gedrag. Maar o zo trouw aan de katholieke gewoontes en rituelen.
# Wat aardig dat je aan een onderwerp als Hiltermann , of liever mr. G.B.J. Hiltermann een column wilt wijden. Gezien de gemiddelde leeftijd van onze probus-leden moeten er m.i. nog al wat zijn die weet hebben van zijn optreden in de jaren 50 t/m 99. Mij komt de persoon en radio-optreden duidelijk voor ogen, althans zeker tot diep in de 60tiger jaren. Frappant zijn de overeenkomsten die je in je bericht weergeeft. In het gezin waartoe ik behoorde was ook met name mijn vader geïnteresseerd in het wekelijkse praatje van H. Het programma moest door mijn moeder en broer doorgaans onder de warme maaltijd worden aangehoord. Mijn eigen interesse was er wel ,maar in beperkte mate. Met een nogal politiek geëngageerde vriend van destijds spraken we soms over het gesprek van H. De toestand van de wereld werd politiek in begrijpelijke taal uitgelegd. Het betrof voor zover ik me nog herinner meestal de gang van zaken in meerdere gebieden op aarde. Met name in de tijd van de “koude oorlog” was er veel stof die de verhouding Rusland en Amerika schetste.
In een bekende conference (ik dacht van Wim Kan) werd niet gesproken van de toestand in de wereld door GBJ Hiltermann maar “de wereld bespreekt de toestand van H.”
Ook onze radio (radio centrale) stond op ongeveer 2 meter hoogte op een draagplank aan de muur in de kamer. Via een opstap op de divan kon je bij de draaibare keuzeknop komen. Destijds waren er 4 zenders. Het “praatje “werd naar ik meen gevolgd door een belcanto programma vol opera opnamen. Halverwege de maaltijd was het ritueel van H. meestal afgelopen. en konden we , na het afnemen van de bestek, borden en nog meer, ons opmaken om naar de voetbal te gaan.
Enige jaren heeft dit alles thuis geduurd , tot ik verkering kreeg en vanaf dat moment ging ik zondagsmiddags dikwijls bij mijn toenmalige verkering eten en waar ik, naar spoedig bleek, ook geluisterd werd naar G.B.J. Hiltermann.
Bert je ziet veel overeenkomsten met hetgeen jij meemaakte /gehoord hebt.
Succes met je column
# Ja, ook bij ons thuis was het voor mijn vader en moeder een must: er werd altijd geluisterd naar “de toestand in de wereld” zoals mijn vader zei. Mijn moeder zei altijd: tijd voor Guus. Waarom zij hem Guus noemde weet ik niet; heette hij soms Guus?? We hadden dan net geluncht en dronken dan altijd een kop thee erbij met een stukje door mijn moeder zelf gebakte boterkoek. Automatisch luisterden mijn broers en ik mee. Wij woonden in xxx en hadden daar in die tijd eerst “radio distributie” gehad maar al snel kregen we zo’n groot radiotoestel op een tafeltje staan. De distributie hing hoog -ik schat op zo’n 2 meter – aan de uur en klonk soms houterig, maar wij wisten niet beter. De radio op het lage tafeltje was veel beter te verstaan, wij vonden dat echte stemmen. Na de uitzending werd er over doorgepraat. Mijn moeder was het vaak eens met Hiltermann, maar mijn vader had soms ook een eigen mening over iets, soms omdat hij iets had gelezen in de Haagse Post.
Ook nadat wij in xxx waren getrouwd, volgden xxx en ik GBJ ook steeds. (Wij hadden een mooi radiomeubel!) Die aandacht verwaterde toen hij op een andere dag in de week op de radio was. Wanneer dat was, weet ik niet meer.
Ik weet niet of je hier wel wat aan hebt….Maar in ieder geval: succes met je column!
# JA zeker. Hiltermann was een vast onderdeel van het zondag program. Vroeger als kleine kinderen werd ons stilte opgelegd als hij na het nieuws van 1 uur op de zondag begon. Wat ouder begreep je steeds beter waar hij het over had en kreeg je vanzelf wat meer kijk op de wereld en wilde je zijn rubriek zelf niet missen. Zijn geheel eigen stemgeluid was na twee woeden al herkenbaar. IK heb er toen ik op de middelbare school zat veel van geleerd, al kwam je er langzaam maar zeker achter dat zijn woorden ook maar een mening waren en er ook andere zienswijzen mogelijk waren.
# Ik weet nog heel goed, dat er zoals ook bij het dagelijkse nieuws op de radio altijd verwacht werd dat we ook meeluisterden naar mr. G.B.J. Hiltermann.
Bij alle oorlogsdreiging – of het nu was in 1956 met de inval in Hongarije, de Cuba-crisis, of het neerslaan van de democratisering in Ts-Slowakije – gaf Hiltermann met zijn commentaar altijd een soort van vertrouwen met zijn overtuigende betoog. Er was tenminste iemand die zelfbewust de wereldproblemen doorzag. Daardoor dacht je ook , dat het niet echt mis kon gaan in de wereld, want als Hiltermann daarover zo’n helder betoog kan houden, dan moesten de wereldleiders hun gezonde verstand toch ook wel gebruiken. Nadat bij het middageten – dit begon op zondag altijd al om 12 uur – vaak de strekking van de preek door mijn vader nog eens kort werd herhaald , was het inderdaad Hiltermann die elke zondag aandacht kreeg. Vanaf 14.00 uur werd er ook vaak geluisterd naar “Bel Canto”. Details over het luisteren naar Hiltermann kan ik me helaas niet meer herinneren.
Hopelijk krijg je details nog wel binnen via enkele van de andere Probus-leden.
# Natuurlijk herinner ik mij nog de zondagmiddagen, waarop mijn ouders en ook wij, opgroeiende kinderen naar Mr. G.B.J. Hiltermann luisterden, als hij de toestand in de wereld besprak. Ik proef nog de vermicellisoep, die we vlak van tevoren hadden gegeten, want het was immers zondag. En vreemd genoeg kregen we die soep altijd na het hoofdgerecht i.p.v. er voor!
Dat realiseer ik me nu pas, nu ik dit schrijf.
Bij ons thuis stond de radio op een ovaal tafeltje waarop een pluche kleed lag. Zo’n radio met een glanzende, misschien wel mahoniehouten kast, met 2 grote knoppen aan weerskanten van zo’n glazen paneel, waarop de zenders te lezen waren met namen van plaatsen over de hele wereld! Daaronder een rijtje glimmende drukknoppen met het merk “Blaupunkt” er onder.
Het was dezelfde radio, die mijn vader in de laatste oorlogsjaren in een kistje, bekleed met zilverpapier, in de tuin had begraven. Dit natuurlijk om te voorkomen dat “dee verrekte Pruus’n”, zoals hij altijd zei, het ding in beslag zouden nemen. Die radio was voor ons een kostbaar iets en gaf ons een gevoel van verbondenheid. Achter de radio, op de muur, hing een soort koperen reliëf afbeelding van “Het laatste Avondmaal”, en daar associeerde ik altijd de stem van Hiltermann mee.
Wij zaten dan allemaal aan de tafel, die midden in de kamer stond. Mijn vader en moeder, mijn 2 oudere zussen en mijn enige broer. behalve “de klein’n”, mijn 2 jongste zusjes, die dan buiten mochten spelen. Maar wij, “de groot’n, luisterden aandachtig mee., en er werd geen woord gesproken. We waren wel blij, dat we daarna weer mochten praten. ik weet niet meer, of we er echt over gingen discussiëren, maar ik had naderhand altijd een heel rustig en misschien wel veilig gevoel. zoiets van het leven is geordend, je had je thuis, je school, en je vriendinnen. Wat er in in de buurt en in Nederland gebeurde, dat wist je uit de “Twentsche Courant” en Hiltermann met zijn markante stem vertelde over de problemen van de grote wereld, verklaarde ze en droeg soms oplossingen aan.
Kortom, het leven was overzichtelijk, en het was een heel grote tegenstelling tot de tijd van nu, waarin het nieuws in een overdonderende hoeveelheid en in een chaos van bronnen op je af komt. Dit, Bert, is voor mij nog een heel heldere herinnering aan de zondagmiddagen uit die tijd.
# Thuis bij ons werd daar niet naar geluisterd. Op dat moment lagen mijn ouders in bed voor hun middagdutje, heel gewoon voor boerenmensen in ie tijd. Zelf heb ik er wel eens naar geluisterd, maar niet als ritueel.
# Wij luisterden met z’n allen: vader , moeder en 8 kinderen iedere zondag naar de mening van G.B.J. Hiltermann. Vaste prik. Zijn gedragen, deftige stem schalde uit onze radiodistributie ( 4 zenders: Hilversum 1-2 en 2 Duitse zenders, geloof ik) Aan zijn mening werd niet getwijfeld .
We voelden ons gerustgesteld dat er iemand was die ons politieke situatie in de wereld uitlegde en ons geruststelde.
Dat zijn mening over de toestand in de wereld van die tijd ons beeld zeeeeer beïnvloedde, waren we, geloof ik, niet bewust. Hij was in zijn mening erg pro Amerika en waarschuwde ons voor het Rode gevaar uit de Sovjet Unie. Dat idee is lange tijd ook onze mening geweest.
Na hem kwam: Henk Neuman, die een wat genuanceerder beeld schiep.
# Ja Bert, de radio met draaikoppen stond klaar op de goede zender.
Meneer Hiltermann was erg belangrijk. Hij wist zeer overtuigend te spreken. Er moest naar geluisterd worden. xxxs vader trok aan zijn pijp en na afloop hadden xxx en hij eindeloze politieke discussies, waar xxxs moeder heel verdrietig van werd, omdat het tweetal het nooit eens werd. Echt bijzonderheden weet ik verder niet.
# Jazeker heb ik daar herinneringen aan, met name aan de eerste jaren. Na 1961 was ik de deur uit.. Als ik het tegen mijn zus heb over die man met die soepstem dan weet ze direct wie ik bedoel. Het was de tijd dat we aan tafel zaten en de zondagse soep aten, natuurlijk moesten we stil zijn en luisteren. Wel ben ik achteraf verbaasd dat mijn vader daar zo intens naar luisterde, als rechtgeaarde KVP-er had hij niet zo veel op met de liberale AVRO. Maar je had in die tijd natuurlijk ook minder politieke beschouwingen. Ik herinner me ook dat er later commentaar op hem was en dat er toegevoegd werd: ……de toestand in de wereld en bij de Haagse Post. De man was een fenomeen.
# Wat een leuk idee, terug naar vroeger: mijn vader was zeker politiek geïnteresseerd , als enige met een vrouw en drie dochters die het niet leuk vonden om dan echt stil te moeten zijn. De radio stond in de achterkamer, waar wij gewoon onze dingen zaten te doen en hij op dat tijdstip de krant of Vrij Nederland las. Daarin was hij zeer geïnteresseerd, dus als wij op tijd de radio uitzetten, ‘vergat’ hij GBJ. Maar als wij niet opletten en hij hoorde de aankondiging, dat was het stil zijn geblazen, en dat maakte hij met een nadrukkelijk ‘sssttt’ wel heel duidelijk. Wij waren opgelucht als het weer klaar was, en hij dook weer in zijn leesvoer, we praatten er niet over na. Dit was de periode dat we nog echt kinderen waren, ik herinner me niet meer hoe het ging toen we ouder waren, en politiek langzamerhand wat interessanter werd; dat lag niet aan GBJ, maar meer aan de gesprekken die we toen af en toe wel over politiek hadden op een ander moment.
Succes met je column, ik lees hem!
# Meteen maar even reageren op jouw vraag.
Bij ons in het gezin (vader, moeder en 4 kinderen, waarvan ik de oudste ben) werd er op zondagmiddag bijtijds warm gegeten. Want na het eten werd er eerst gelezen uit de bijbel en daarna ging om 13.00 uur de radio aan voor “de toestand in de wereld”. In mijn beleving bleven we gewoon allemaal aan tafel zitten en waren we stil. Ik kan me niet herinneren dat er na afloop van de column van mr. G.B.J. Hiltermann over het een en ander gediscuteerd werd. Bij ons werd er direct daarna geluisterd naar “Opera en Belcanto”, een Vlaams radioprogramma. Mijn vader hield veel van aria’s en ik vond het meestal ook fijn om ernaar te luisteren. Mijn moeder ging dan wel afwassen en we mochten allemaal opstaan van tafel. Mijn vader rookte niet, maar hij zat wel heel ontspannen in zijn luie stoel te genieten van de muziek. In mijn jeugd heb ik de zondag altijd als een sfeervolle en prettige dag ervaren en misschien hebben beide programma’s daar wel aan bijgedragen…..
# Bert, ik kan je alleen helpen met een uitspraak van Wim Kan.
In een van zijn oudjaar-conferences schenkt hij aandacht aan de dan zeer populaire G.B.J. Hiltermann. Hij noemt hem: G.B.J. Hiltermann, hoofdredacteur van de wereld, bespreekt de toestand in de Haagse Post. Een variant op de zin waarmee de gesproken column van Hiltermann op de radio altijd werd aangekondigd. Dat was: G.B.J.Hiltermann, hoofdredacteur van de Haagse Post, bespreekt de toestand in de wereld.
# xxx vroeg of ik ook even wilde reageren. Ik herinner mij G.B.J. Hiltermann, vooral van zijn donkere stem. Maar of er bij ons thuis nu wel of niet naar werd geluisterd krijg ik niet meer goed in beeld. Het staat mij bij, dat er juist niet werd geluisterd omdat hij te VVD was, en bij ons thuis moest alles zeer zuiver in de leer van de Rooms Katholieke Kerk zijn. Naar VARA en AVRO luisterde je niet, alleen KRO. Verder, maar ook dat weet ik niet zeker meer, dacht ik dat dr. Harry de Greeve (van de bond zonder naam) op ongeveer dezelfde tijd op de radio was (Verbeter de wereld en begin bij jezelf), en daar moest uiteraard wel naar geluisterd worden. Ik heb het ouderlijk huis in 1964 verlaten en weet niet of er daarna nog verandering in is gekomen.
# De naam G.B.J.Hiltermann brengt allerlei beelden terug uit mijn kindertijd.
‘s Zondags 13.00 uur ging de radio aan. Deze stond in ons huis in de huiskamer op een plank aan de muur. Mijn vader ging luisteren en wie moesten stil zijn.
Maar er was ook altijd gedoe, want mijn moeder vond dat we op zondag om 13.00 uur aan tafel moesten voor het (warm) middageten (in de keuken). Ik heb nooit begrepen waarom dat niet eerder of later kon!
Mijn moeder mopperen (het eten wordt koud) en mijn vader zat in de huiskamer bij de radio.. Wij schepten de zondagse soep op en begonnen met eten. Later kwam mijn vader er ook bij en hij mopperde dan toch dat het eten koud was. Kortom : G.B.J.Hiltermann associeer ik met gedoe, koud eten, maar ook een vast punt in de zondag. Inhoudelijk werd er verder niet over gepraat, geloof ik. Misschien kun je er iets mee. Ik vind het een leuk idee om er een column over te schrijven. Veel succes daarmee !
# Het tijdstip van de maaltijd werd er voor aangepast bij ons. Ook wij moesten stil zijn. Via de draadomroep met 4 zenders met die simpele luidspreker kwam e.e.a. tot ons. Hij sprak ook zo statig. Mijn vader had veel respect voor hem. Er werd bij ons niet veel over gediscussieerd, mijn vader was nogal stellig en kort van stof 😀.
Bij xxx werd er wel over gediscussieerd, maar zij mocht er niet over meepraten, kleine meisjes hadden niets te vertellen, die werden dom gehouden.
Overigens toen het programma Super clean dream machine begon, kon ik dat via een extra kabeltje naar de Grundig bandrecorder mooi storingsvrij (!) opnemen.
DOEMSPIEKER /Column
Mr. G. B. J. Hiltermann
As ik gangs bin um dissen column te schrieven geet het der boeten van. Het oale joar 2017 wördt der oetknapt. Ik doo der nich an met. Zoas alle joar bint wie disse dagen weer duur de media, dan heb ik het oaver de kraanten, de TV, radio (top 2000), internet, NU.nl, RTVOOST.nl, NOS.nl en aandere sociale media oaverspeult met wat der in 2017 is gebeurd. In de weekend bieloage van ounze kraant stunden allemoal oaverzichten, modes, trends en hypes van vergangen joar. Bieveurbeeld dat in 2017 de Volkswagen het meest wörden gapt. Ie hebt der niks an. En ondertuske, verget dat nich, koomp ok alles wat der op dit moment in de wereld gebuurt direct noa ouns too, woar as ie ok bint. Het loek noar de wereld steet wied wagens los en wie consumeert het allemoal. Nich heanig mer gauw, gauw.
Over neijs gesprökken. Kottens was ik den dikken foto-biebel van wielrenner Hennie Kuiper an het duurbladeren. Ik las doar dat bie hem in hoes op zundag, noadat ’n preak van de keark was duur sprökken, het neijs in de wereld en de mening doaroaver wörden beluusterd op de radio. Um 13.00 uur sprak doar op de AVRO mr. G.B.J. Hiltermann. Nen autoriteit, dee vanof 1956, roem 40 joar laank de toostaand in de wereld besprak. Hiltermann was nen rechts liberalen politiek commentator. Met ziene geölliede zinsconstructies en gedreagen toon gaf hee de leu röst en het leaven wörden oaverzichtelijk. Dat ziene mening vaak pro-westers was passen ouns in de tied wal. Ok bie ouns in hoes wörden der luusterd. De radio stun op zo’n twee meter hoog op ne plaank. As het zoawiet was gung mien vader, um het good te können heuren, op de lönning van ‘n stool zitten, oor teggen de radio an en de veut op de böazen matten. Wie döaden der good an ouns stil te holden. Wat dee böazen matten angeet, bie ouns in hoes laggen duur de wek plaanken op de zittingen en op zundag böazen matten. Mer Hiltermann was ’n vast ritueel op zundag. Doo ik hier oaver an het prakkezeren kwam en beelden zoa weer bie mie op kwammen, was ik eagenlijk ok wal beneijd hoo dat in aandere gezinnen in dee tied der an too gung. Bie zo’n dertig leaftiedgenoten, leden van ne club woar ik lid van bin, heb ik dit per mail vuurlegd. De antwoorden bint biezunder en gevarieerd. Bie good katholieke leu kwam de AVRO der nich op. Völ leu hadden in dee tied ne distributie PTT radio. Het gung via nen kabel en was in hoes ’n käske met nen dreaiknop met 4 zenders. Bie heel völ gezinnnen was der op zundag ’n vast ritueel. Vaak eerste de keark, leazen oet ’n biebel, koffie en doarnoa ettenstied met vermicellisoep. Vaak was Hiltermann dan nen stoorzender in dit ritueel. Vader wol luusteren, moder har het etten kloar en wol het nich koald loaten wörden. Mer in völ gezinnen wun Hiltermann het van het etten. Een van de club leden kon het zoa mooi weergevven. “De radio stun bie ouns op ’n ovaal töafelke, woarop ’n pluuzen kleed lag. Het was ne mahonie hoalten kast, glimmend met twee knöp an de ziedkaant en har ’n glazen greun oag. Merk Blaupunkt met ’n glazen paneel woarop de zenders te leazen wadden met namen van plaatsen oaver de hele wereld. De radio was vuur ouns ’n geveul van verbondenheid. In ’n oorlog har mien vader deezölfde radio in ’n kiske, umwikkled met zulverpapier, in ’n tuin begraven. Achter de radio hung ne ofbeelding van Het leste Avondmoal. Ik zag doar altied Hiltermann in en op zundag wörden der duur de grooten altied luusterd.”
As ik het leste stukke nog ’n moal leas heur ik in Lemsel ik de carbidbussen dreunen.
Bert Wolbert.
Probus Duitsland
Benieuwd naar onze Probusburen in Duitsland?
hier kom je op de website van onze buren
20170310
Intreerede Niels Deen Universiteit Eindhoven
De familie Deen heeft in maart een bijzonder evenement meegemaakt zoon Niels heeft op 10 maart zijn intreerede uitgesproken aan de technische Universiteit Eindhoven.
Op verzoek wil Ko de Intreerede delen je kunt hem oproepen door op de titel hierboven te klikken.
